Trong dòng chảy văn hóa dân tộc, Võ cổ truyền Việt Nam đã vượt ra ngoài phạm vi một phương thức chiến đấu để trở thành một kho tàng tri thức, nhân văn và nghệ thuật. Từ những lò võ làng quê đến các võ đường quốc tế, từ di tích lịch sử đến lễ hội đương đại, võ cổ truyền đang chứng minh sức sống bền bỉ và vai trò ngày càng quan trọng trong việc xây dựng con người Việt Nam thời kỳ mới.

Võ cổ truyền - di sản sống của dân tộc 

Suốt chiều dài dựng nước và giữ nước, võ thuật luôn gắn liền với khí phách người Việt. Không chỉ giúp rèn luyện thể chất và tinh thần, võ cổ truyền còn hun đúc ý chí, bản lĩnh và đạo lý sống. Võ đạo đề cao nghĩa khí, nhân ái, lấy chính nghĩa thắng tà, qua đó hình thành một hệ giá trị nhân văn bền vững. Đó cũng là nền tảng để mỗi thế hệ tiếp nối tinh thần "nhân văn - thượng võ", góp phần tạo nên bản sắc văn hóa Việt Nam.

Ngày nay, võ cổ truyền được giảng dạy rộng rãi trong trường học, các câu lạc bộ, võ đường, trở thành hoạt động rèn luyện thể chất, xây dựng nhân cách cho thanh thiếu niên. Đây cũng là một lời giải trước những thách thức xã hội hiện đại như bạo lực học đường hay sự suy giảm sức khỏe cộng đồng. "Không chỉ dừng ở kỹ thuật chiến đấu, Võ cổ truyền còn là kho tàng triết lý sống. Võ đạo đề cao nghĩa khí, tôn trọng, nhân ái, lấy chính nghĩa thắng tà. Thông qua các chương trình du lịch trải nghiệm, lễ hội, giao lưu võ đường, du khách và thế hệ trẻ không chỉ xem một màn biểu diễn mà còn tiếp nhận một hệ giá trị nhân văn, từ đó nuôi dưỡng tinh thần chính trực, trách nhiệm cộng đồng và tình yêu hòa bình. Đây chính là nền tảng để hình thành những công dân Việt Nam nhân cách, bản lĩnh và văn minh", Thạc sĩ: Trần Duy Linh – Giám đốc Trung tâm Võ thuật cổ truyền Bình Định nêu trong tham luận tại Đại hội Đại biểu Liên đoàn Võ thuật cổ truyền Việt Nam khóa VI (nhiệm kỳ 2025–2030).

Giá trị văn hóa và thẩm mỹ độc đáo 

Mỗi bài quyền, mỗi thế võ không chỉ mang giá trị thực chiến mà còn chứa đựng yếu tố nghệ thuật. Âm nhạc, nhịp trống, trang phục, nghi lễ võ thuật khi kết hợp tạo nên những màn biểu diễn giàu tính mỹ cảm. Chính vì vậy, nhiều chương trình biểu diễn tại Bảo tàng Quang Trung (Bình Định), Võ Miếu (Huế) hay các lễ hội Tây Sơn đã trở thành điểm nhấn du lịch đặc sắc, thu hút hàng vạn lượt khách mỗi năm.

Điều này gợi nhớ cách mà Taekwondo trở thành biểu tượng văn hóa Hàn Quốc hay Kungfu trở thành thương hiệu toàn cầu của Trung Quốc. Võ cổ truyền Việt Nam, nếu được khai thác đúng hướng, hoàn toàn có thể trở thành một "thương hiệu văn hóa quốc gia" trên bản đồ thế giới.

Tiềm năng du lịch và sức mạnh mềm 

Sự phát triển của du lịch trải nghiệm mở ra cơ hội để võ cổ truyền gắn kết sâu hơn với cộng đồng. Tại nhiều địa phương, mô hình "làng võ" – nơi du khách vừa được tham quan di tích, thưởng thức ẩm thực truyền thống, vừa trải nghiệm học võ – đã chứng minh sức hấp dẫn đặc biệt. Những festival võ thuật quốc tế tổ chức tại Bình Định với hàng nghìn võ sư, võ sinh trong và ngoài nước tham dự, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong quảng bá hình ảnh Việt Nam.

Trên bình diện ngoại giao văn hóa, võ cổ truyền trở thành một kênh "sức mạnh mềm", thể hiện đất nước hiếu hòa nhưng kiên cường, nhân văn mà bản lĩnh. Sự hiện diện của các đoàn võ thuật Việt Nam tại Pháp, Nga, Hàn Quốc… được bạn bè quốc tế đón nhận nồng nhiệt là minh chứng cho sức sống toàn cầu của môn võ này. 

Võ sư quốc tế Trần Việt Ủy viên BCH Liên đoàn Võ thuật cổ truyền Việt Nam cho biết hiện nay, trên toàn thế giới có khoảng hơn 400 môn phái, võ đường, trung tâm đào tạo, huấn luyện Võ cổ truyền với khoảng hơn 900 võ sư, huấn luyện viên đang giảng dậy, thu hút hàng triệu võ sinh tập luyện. Võ cổ truyền Việt Nam đã được ghi dấu ấn phát triển ở hơn 50 quốc gia và quảng bá tại hơn 70 nước trên thế giới. Tại nhiều quốc gia đã có Liên đoàn, Hiệp Hội Võ cổ truyền, đã có khu vực thành lập được Liên đoàn châu lục. Việc đó thể hiện sức sống, sức mạnh lan tỏa của Võ cổ truyền trên trường quốc tế.

Định hướng và giải pháp cho thời kỳ mới 

Để võ cổ truyền thực sự trở thành động lực phát triển văn hóa - con người - du lịch, cần những giải pháp đồng bộ:

- Chuẩn hóa và số hóa: Hệ thống bài quyền, kỹ thuật đặc trưng cần được sưu tầm, lưu trữ và số hóa để bảo tồn và quảng bá rộng rãi. Việc xây dựng "di sản quyền thuật tinh hoa" sẽ là cơ sở khoa học và văn hóa cho thế hệ mai sau.

- Xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù: Từ workshop trải nghiệm, tour di tích – võ đường, homestay tại làng võ đến festival quốc tế, mỗi mô hình cần được đầu tư bài bản, gắn với lợi ích cộng đồng địa phương.

- Đào tạo nguồn nhân lực:  Võ sư, hướng dẫn viên, nghệ nhân cần được hỗ trợ về kỹ năng sư phạm, ngoại ngữ và công nghệ số để đủ khả năng giới thiệu võ cổ truyền ra thế giới.

- Liên kết liên ngành: Văn hóa - thể thao - du lịch cần phối hợp chặt chẽ, kết hợp với các cơ quan ngoại giao để đưa võ cổ truyền trở thành sản phẩm văn hóa quốc gia.

- Hội nhập quốc tế: Quy chuẩn về võ phục, nghi lễ, danh xưng, luật thi đấu là cơ sở để võ cổ truyền được công nhận rộng rãi, tiến tới trở thành môn thi đấu tại SEA Games, Asian Games và xa hơn là Olympic.

Khát vọng vươn tầm thế giới 

Hiện nay, võ cổ truyền đã hiện diện tại hơn 50 quốc gia, thu hút hàng triệu võ sinh, với nhiều Liên đoàn, Hiệp hội quốc gia và khu vực được thành lập. Liên đoàn Thế giới Võ cổ truyền Việt Nam (WFVV) trở thành mái nhà chung quy tụ phong trào toàn cầu, mở ra cơ hội để xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận võ cổ truyền là "Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại".

Khẳng định bản sắc và lan tỏa giá trị của võ cổ truyền không chỉ là bảo tồn một di sản, mà còn là cách để Việt Nam kiến tạo hình ảnh quốc gia trong thời kỳ hội nhập. Đó cũng là lời khẳng định về một dân tộc vừa hiếu hòa vừa kiên cường, biết giữ hồn truyền thống để vươn tầm thế giới.